deniz kırlangıcı nasıl SUMRU oldu

Tek hücrelilerden çok hücrelilere, süngerlerden derisi dikenlilere, balıklardan memelilere binlerce hayvan Türkçe bir isme sahiptir. Bazılarının ise hiç adı yoktur. Ancak bilindiği gibi bilimsel alanda her canlı mutlaka ve kural olarak en az iki kelimelik bir isimle (cins ve tür) anılır. Örneğin Pinus nigra: karaçam, Mullus barbatus: barbun, Homo sapiens: insan gibi…
Türkçemizde de; midye, karides, deniz hıyarı, kefal, kurbağa, timsah, serçe, kartal, yunus, domuz, maymun dendiğinde bu isimlerin sahipleri hemen algılanır.
Mesleğim gereği bir dönem su kuşlarıyla da ilgilenmiştim. Su tavuğu, ördek, karabatak, balıkçıl, martı gibi…
Deniz kırlangıcı olarak bildiğimiz, martıdan küçük bir deniz kuşu vardır. Foça’da, Orak adası ve çevre adacıklarda bol olarak bulunurlardı. Kıvrak hareketli, enerji dolu, atik, daha küçük hacimli beyaz bir martı gibidir. Bu kuşa martı diyenler olsa da, denizle haşırneşir olanlar farkı görmüşler ki, deniz kırlangıcı adını vermişler.
Ben Hidrobiyoloji Bölümü’nde doktora yaparken Tansu Gürpınar adındaki arkadaşımız da bizim kürsüde kuşlarla ilgili doktora çalışmalarına başlamıştı.Uzun yıllar Manyas Kuş Cenneti’nde çalıştı ve iyi bir su kuşları uzmanı oldu. Doktora çalışmaları boyunca kendisine bir hayli yardımcı olmuştum. Daha sonraları Çevre Bakanlığı’nda genel müdürlük yaptı ve emekli oldu…
1980 li yıllarda bir de baktım; deniz kırlangıcı sumru, adıyla yayınlanmış. Sordum soruşturdum, isim babası arkadaşım Dr.Tansu Gürpınar. O’na sordum bu ne iş? Diye. Sumru’cuğum senin denizdeki çalışmalarını, cevvaliyetini, atlamalarını, yüzme ve dalmalarını hiç unutamam. İyi tanınmayan bu kuşa senden esinlenerek sumru adını verdim ve yayınladım. Dostluğumuza güvenerek iznini almadan yaptım bu işi. Kusura bakma…
Ne kusura bakması. Çok ama çok mutlu olmuştum. Şimdi deniz kırlangıçları sumru adıyla literatürde… Sumru, gülen sumru falan gibi varyeteleri de var. Google’da, kuş kitaplarında bulabilirsiniz…
Bu olayın bana verdiği hazzı hazinelere değişmem inanın.